Ammoniak - NH3
Ammoniak is een kleurloos gas dat in hoge concentraties een sterke prikkelende geur heeft. Het is een verbinding van stikstof (N2) en waterstof (H2).
Wat is ammoniak?
Er zijn twee soorten schadelijke verbindingen van stikstof:
Vaak wordt kortweg het woord ‘stikstof’ gebruikt als over (een van) deze verbindingen wordt gesproken.
Nadat ammoniak is uitgestoten blijft het enkele uren in de atmosfeer en in die tijd kan wind het gas over grote afstanden verspreiden. Hierdoor kan ammoniak kilometers verder dan waar het is uitgestoten in de lucht hangen. Daarbij kan ammoniak neerslaan op de grond, dit noemen we depositie. Aangezien ammoniak wordt gebruikt voor diverse producten, zoals kunstmest en schoonmaakmiddelen, wordt het in grote hoeveelheden geproduceerd. Naast die productie stoten onder andere stortplaatsen, rioolwaterzuiveringsinstallaties en vogels ammoniak uit. Ook ontstaat ammoniak als een dier eiwitten eet, waardoor het in de mest terecht komt.
Een deel van die ammoniak kan hergebruikt worden om weilanden mee te bemesten. Maar, er kan ook ammoniak vrijkomen en in de lucht belanden. Die ammoniak in de lucht wordt door de wind verspreid en kan in gebieden neerslaan waar normaal gesproken geen of weinig stikstof voorkomt, zoals stuifzanden en heidegebieden, met alle gevolgen van dien.
- stikstofoxiden (NOx)
- ammoniak (NH3)
Vaak wordt kortweg het woord ‘stikstof’ gebruikt als over (een van) deze verbindingen wordt gesproken.
Nadat ammoniak is uitgestoten blijft het enkele uren in de atmosfeer en in die tijd kan wind het gas over grote afstanden verspreiden. Hierdoor kan ammoniak kilometers verder dan waar het is uitgestoten in de lucht hangen. Daarbij kan ammoniak neerslaan op de grond, dit noemen we depositie. Aangezien ammoniak wordt gebruikt voor diverse producten, zoals kunstmest en schoonmaakmiddelen, wordt het in grote hoeveelheden geproduceerd. Naast die productie stoten onder andere stortplaatsen, rioolwaterzuiveringsinstallaties en vogels ammoniak uit. Ook ontstaat ammoniak als een dier eiwitten eet, waardoor het in de mest terecht komt.
Een deel van die ammoniak kan hergebruikt worden om weilanden mee te bemesten. Maar, er kan ook ammoniak vrijkomen en in de lucht belanden. Die ammoniak in de lucht wordt door de wind verspreid en kan in gebieden neerslaan waar normaal gesproken geen of weinig stikstof voorkomt, zoals stuifzanden en heidegebieden, met alle gevolgen van dien.
Wat is het probleem van ammoniak?
Een te grote hoeveelheid ammoniak in de lucht is slecht voor de gezondheid van mensen en vermindert de biodiversiteit.
Wat ammoniak in de natuur doet
De natuur heeft ammoniak nodig, maar een overmaat heeft een negatief effect op de biodiversiteit. Dat komt doordat de wind ammoniak over grote afstanden verspreidt, waardoor er teveel ammoniak in natuurgebieden terechtkomt. Daar gaan sommige planten, zoals grassen en brandnetels, extra hard groeien door die overmaat, met als gevolg dat kwetsbare planten worden verdrongen. Hierdoor verdwijnen de insecten, vogels en andere dieren die van die planten afhankelijk zijn. Zo gaat de biodiversiteit achteruit.
Wat ammoniak met de gezondheid van de mens doet
Sommige mensen hebben last van de sterke geur van ammoniak. Daarnaast kan ammoniak onder andere slijmvliezen en ademhalingsorganen aantasten, als het wordt ingeademd. Ook kan ammoniak ogen sterk irriteren.
Daarnaast kan ammoniak in de lucht worden omgezet in fijnstof. Dit gebeurt als het met stikstof- en zwaveloxiden in aanraking komt. Die fijnstof is schadelijk voor mensen, zo schadelijk dat het neerkomt op een gemiddeld verlies aan levensverwachting van negen maanden. Ook verergert fijnstof bestaande aandoeningen van het hart- en vaatstelsel en de luchtwegen en longen. Er is geen veilig niveau van fijnstof: elke concentratie is slecht voor de mens.
Daarnaast kan ammoniak in de lucht worden omgezet in fijnstof. Dit gebeurt als het met stikstof- en zwaveloxiden in aanraking komt. Die fijnstof is schadelijk voor mensen, zo schadelijk dat het neerkomt op een gemiddeld verlies aan levensverwachting van negen maanden. Ook verergert fijnstof bestaande aandoeningen van het hart- en vaatstelsel en de luchtwegen en longen. Er is geen veilig niveau van fijnstof: elke concentratie is slecht voor de mens.
Hoe helpen satellietdata bij het ammoniakprobleem?
Satellietdata kunnen de concentratie ammoniak in de lucht weergeven. Naar schatting is zo’n 40% van de stikstof in natuurgebieden afkomstig van de landbouw, wat voor het merendeel is toe te schrijven aan de emissie van ammoniak. Hierom zijn de boeren belast zijn met de opdracht om hun uitstoot drastisch te verminderen. Aangezien met satellietdata nauwkeurige informatie wordt verkregen over de gemiddelde waardes gas in een bepaald gebied, zoals een weiland, kan direct worden geregistreerd of bepaalde maatregelingen bij een veehouderij effect hebben. Ook kunnen de data worden gebruikt om de gemeten niveaus te verklaren, om ze te monitoren, en voor voortschrijdende inzichten bij beleidsbeslissingen.
In het kort:
- Ammoniak is een kleurloos gas met een sterke geur.
- Het is een verbinding van stikstof (N2) en waterstof (H2).
- Overal ter wereld worden grote hoeveelheden ammoniak geproduceerd.
- Doordat ammoniak enkele uren in de atmosfeer blijft kan het gas over grote afstanden worden verspreid.
- Ammoniak vermindert de biodiversiteit.
- Ammoniak kan slijmvliezen en ademhalingsorganen aantasten en ogen sterk irriteren.
- Ammoniak kan worden omgezet in fijnstof.
- Met satellietdata kan de concentratie ammoniak in de lucht worden gemonitord.
Bekijk ook onze andere data
|
|
|