​Momenteel wordt wereldwijd de luchtkwaliteit op verschillende manieren gemeten, een van die manieren is via remote sensing. Veelal zijn de dagelijkse drijfveren van vandaag, om beleidsmatig geen gebruik te maken van satellietdata, dat de resolutie te laag is en dat TROPOMI te weinig meetmomenten heeft.

Vanaf 2002 werden luchtkwaliteit- en klimaatcomponenten al gemeten vanuit de ruimte door SCIAMACHY, een van de voorlopers van het huidige meetinstrument TROPOMI. De eerste beelden van stikstofwolken boven Nederland, België en het Roergebied werden zichtbaar. Na de lancering van de Ozone Monitoring Instrument (OMI) werd de luchtkwaliteit in een veel hoger detail gemeten. In een resolutie van 13 bij 24 kilometer kwamen de problemen van Europa en de rest van de wereld in kaart. Dit instrument is vervolgens opgevolgd door het huidige instrument: TROPOMI. In onze vorige blog lees je alles over het meetinstrument. Na het succes van de Sentinel-5P is doorontwikkeling alleen maar een must. 

Een nieuwe satelliet die baanbrekend zal zijn voor de toekomst van luchtkwaliteit- en klimaatdata is momenteel ‘under construction’. Waar de mogelijkheden van nu zich beperken tot dagelijkse data in een resolutie van 5,5 bij 3,5 kilometer, zal dit in 2023 een hele andere wending krijgen. De ESA heeft een nieuwe missie op het programma staan voor de lancering van een nieuwe satelliet: de Sentinel-4. De missie is onderdeel van het ‘Copernicus’ programma waar de Europese Unie en de European Space Agency (ESA) aan het roer staan. Na de lancering van de missies van de Sentinel-5 en 5P is vanaf volgend jaar de beurt aan de Sentinel 4.

​Waar TROPOMI in meerdere banen binnen een dag de hele wereld, zal de Sentinel 4 geostationair boven Europe komen te hangen. Ook zal dit vervolg van de Sentinel 5-P in plaats van dagelijkse, uurlijkse concentraties van verschillende gassen meten. Het geavanceerde instrument is vooral gericht op de luchtkwaliteit in Europa, waardoor gassen als methaan en koolmonoxide achterwege zullen blijven. Deze parameters zijn nog uit het bekende TROPOMI te halen. De S4 heeft stikstofdioxide (NO2), ozon (O3), zwaveldioxide (SO2), formaldehyde (HCHO), glyoxal (CHOCHO) en aërosolen in zijn portefeuille. 

​De nieuwe missie van de ESA biedt ook weer kansen voor nieuwe technologieën in de markt. De infrastructuur is volledig gebaseerd op TROPOMI waar de resolutie inmiddels verhoogd kan worden naar 100x100 meter. Daarnaast kan NO2 zelfs maandelijks op leefniveau in kaart worden gebracht. En dat allemaal op dagelijkse data. Uurlijkse data kunnen voor Caeli leiden tot een nog hogere resolutie, leefniveau-inzichten op dag of weekbasis en niet te vergeten degelijke analyses van de stikstofcrisis voor het provinciale beleid. Benieuwd naar de inzichten die wij momenteel bieden? Neem dan eens een kijkje op onze Schone Lucht Akkoord Checker.

​Luchtkwaliteit en klimaatonderzoek is erg belangrijk. Het kan een grote invloed hebben op onze gezondheid. Maar hoe weten we nou precies welke stoffen er in onze lucht zitten en hoe ze zich bewegen? Dit wordt in kaart gebracht met behulp van TROPOMI. Een meetinstrument wat op de Sentinel-5 precursor, op 824 kilometer boven het oppervlak, meedraait.

TROPOMI is een Nederlands satellietinstrument dat de luchtkwaliteit onderzoekt. Dit gebeurt wereldwijd en nauwkeuriger dan ooit. TROPOMI doet er 100 minuten over om een baan om de aarde te maken. Een baan is 2600 bij 7 kilometer. Op deze manier brengt het instrument de hele aarde atmosfeer in één dag in kaart. 

​TROPOMI staat voor TROPOsphereic Monitoring Instrument. Oftewel een satellietinstrument dat metingen verricht aan de onderste laag van onze dampkring. Dit wordt ook wel de troposfeer genoemd. De satelliet werd op 13 oktober 2017 gelanceerd. TROPOMI is niet het eerste instrument wat in staat is om dit te doen. Echter wel het meest nauwkeurig. Hij kan smalle details van 5.5 × 3.5 km2 observeren. 

Het instrument heeft vier detectoren die samen golflengtes in het infrarood, zichtbaar licht en ultraviolet kunnen waarnemen. Hierdoor kan hij de belangrijkste gassen van de dampkring observeren zoals ozon, stikstofdioxide, koolmonoxide, methaan en zwaveldioxide. TROPOMI ziet de gassen niet, maar meet licht dat door de dampkring wordt weerkaatst en vergelijkt dit met direct zonlicht. Elk gas absorbeert een andere golflengte van licht, hierdoor kan TROPOMI de verschillen meten. Op basis van de verschillen in het licht wordt vastgesteld welk gas, in welke hoeveelheid. 

Met de gegevens van TROPOMI wordt er gekeken naar luchtkwaliteit. Zo kan er worden gezien wat de impact is van de mens op de lucht, zoals de uitstoot van stikstofdioxide. Daarnaast kan het instrument ook observeren wat er met de lucht gebeurt na een bosbrand of vulkaanuitbarsting. Tijdens deze natuurrampen komen veel gassen vrij. Zo werden er tijdens de Australische bosbranden in 2019 en 20202 een hoge concentratie formaldehyde en glyoxaal gemeten. Daarnaast heeft hij ook zeer grote hoeveelheden koolstofmonoxide ontdekt. Deze pluim begon boven Zuidoost-Australië, maar is vervolgens over de Stille Oceaan naar Zuid-Amerika getransporteerd. Maar ook de luchtvervuiling in Noord-India en aan de Chinese Oostkust is duidelijk zichtbaar.

​In Nederland worden voornamelijk wolken van stikstofdioxide ontdekt. Deze worden veroorzaakt door verkeer en industrie. Dankzij TROPOMI kan er goed onderscheiden worden wat de precieze bronnen zijn, de invloed van de wind en hoe de concentraties per dag kunnen veranderen. 

​De Satellietdata kan moeilijk te lezen zijn. Daarom haalt Caeli de data van TROPOMI op en maakt deze inzichtelijk. Zo weet iedereen waar die aan toe is. Dit doen we ook op leefniveau. Bent u benieuwd hoe goed de luchtkwaliteit nou echt is waar u woont? Kom erachter met ons luchtkwaliteitsrapport. 

Luchtkwaliteit speelt een belangrijke rol in de maatschappij. Niet alleen vanwege de hoge economische kosten, maar ook vanwege het effect op de gezondheid. Zo kan een slechte luchtkwaliteit de kans op longklachten verhogen.

Luchtkwaliteit wordt gemeten in µg/m³, hier zijn ook wettelijke en adviesnormen voor opgesteld. Dit is gebaseerd op de stoffen die in de lucht aanwezig zijn. Dit zijn bijvoorbeeld stikstofdioxide (NO₂) en fijnstof (PM10 en PM2,5).

Stikstofdioxide is een belangrijk gas in de lucht. Het is een verbinding van stikstof en zuurstof die ontstaat bij de verbranding van brandstoffen op hoge temperatuur. Bijvoorbeeld door auto’s en vrachtauto’s. Het is een goed meetbare stof. Als ergens veel stikstofdioxide aanwezig is, zitten er meerdere andere vieze stoffen in de lucht. Daarom wordt deze stof gebruikt om te kunnen meten hoe schoon de lucht ergens is.

Fijnstof zijn de deeltjes die niet zichtbaar zijn, maar toch in de lucht aanwezig zijn. Er zit van nature fijnstof in de lucht, maar het grootste deel wordt door de mens veroorzaakt. Bijvoorbeeld de roetdeeltjes die vrijkomen wanneer benzine wordt verbrand. Deze deeltjes worden ingeademd. Hoe kleiner ze zijn, hoe dieper ze in uw longen terecht kunnen komen en hoe meer last u ervan kan krijgen.

Door de hoeveelheid wegverkeer en industrie is de luchtkwaliteit in grote steden vaak slechter dan in kleine dorpjes. Daardoor ontstaat er bijvoorbeeld ook vaak smog. Smog ontstaat wanneer de schadelijke stoffen in de lucht op elkaar reageren. Daarnaast is luchtvervuiling een grensoverschrijdend probleem. De lucht vanuit het Ruhrgebied waait ook Nederland in.

Het inademen van slechte lucht kan veel effect hebben op de gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat er jaarlijks ongeveer 6,7 miljoen mensen vroegtijdig overlijden aan de gevolgen van luchtvervuiling. De gemiddelde levensduurverkorting per persoon is gemiddeld 13 maanden. Wanneer je 5 jaar lang consequent PM2,5 inademt kan dit uw levensduur met 2 maanden afnemen. Daarnaast kan een slechte luchtkwaliteit leiden tot klachten als hoesten en kortademigheid en luchtwegaandoeningen zoals astma veroorzaken of verergeren. Zo hebben gemiddeld 12.400 kinderen ieder jaar last van bronchitisklachten door luchtvervuiling.

Gelukkig is een slechte luchtkwaliteit een omkeerbaar probleem en zijn er oplossingen om deze te verbeteren. Zelf kunt u niet de luchtkwaliteit van uw stad of dorp verbeteren, daar is hulp van de gemeente bij nodig, maar er zijn kleine dingen om rekening mee te houden voor uw gezondheid. Het belangrijkste is om erachter te komen hoe goed de luchtkwaliteit bij u in de buurt is. Mocht er een slechte luchtkwaliteit zijn waar u woont kunt er rekening mee houden om bijvoorbeeld niet buiten te sporten als er veel auto’s in de buurt rijden. Daarnaast komt er bij houtstook veel fijnstof vrij, dus door de openhaard of vuurkorf uit te houden beschermt u uzelf, en uw buren, tegen het inademen van extra fijnstof.

​Bent u benieuwd hoe de luchtkwaliteit in uw postcode is en hoe goed deze is ten opzichte van andere delen van Nederland? Vraag dan nu een digitaal luchtkwaliteitsrapport op. Deze wordt op basis van stikstofdioxide en fijnstof inzichtelijk gemaakt.


Bronnen:
https://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/milieuproblemen/luchtvervuiling/ https://ggdleefomgeving.nl/lucht/luchtvervuiling/luchtvervuiling-en-gezondheid/

Al bijna drie decennia lang brengt de VN bijna alle landen op aarde samen voor wereldomvattende klimaattoppen - COP’s genaamd - wat staat voor ‘Conference of the Parties’. Dit jaar werd de 26e jaarlijkse conferentie, ook wel de COP26 , gehouden in Glasgow. De COP26 had als hoofddoel om een overeenstemming te bereiken tussen alle landen betreffende de wereldwijde aanpak van klimaatverandering.

Het aanpakken van de klimaatverandering is niet alleen een enorme opgave en het was ook niet ‘gewoon’ de zoveelste klimaattop. Dit jaar was de druk voor de beleidsmakers op de COP26 ongelofelijk hoog vanwege de opvattingen van verschillende deskundigen. Dan hebben we het nog niet eens over de effecten die momenteel worden ervaren op het gebied van klimaat. Voorbeelden van die effecten zijn overstromingen door de stijging van de zeespiegel, het smelten van de ijskappen voedseltekorten in droge gebieden, drinkwatertekorten, de biodiversiteit neemt af, verzuring van oceanen en bosbranden. Dit brengt gevaar met zich mee voor ouderen en kwetsbare groepen.

Het belang van COP21
In 2015 vond de COP21 vond plaats in Parijs. In deze klimaattop waren alle landen het voor het eerst met elkaar eens over de mondiale aanpak betreffende de opwarming van de aarde. Deze opwarming zou beperkt moeten worden tot onder de twee graden, terwijl het streven 1,5 graden is.
De verbintenis om te streven naar 1,5 graden is belangrijk omdat elke fractie van een graad opwarming tot gevolg heeft. Hierdoor gaan nog meer levens - van zowel mens als dier -  verloren. Om dan nog niet te beginnen over de heftige natuureffecten zoals hierboven.
In het kader van het Akkoord van Parijs hebben alle betrokken landen zich ertoe verbonden nationale plannen in te dienen waarin zij aangeven hoeveel zij hun emissies zullen verminderen - de zogenaamde "Nationally Determined Contributions" of "NDC's".

Het ideale moment van Glasgow
De aanloop naar de top van dit jaar in Glasgow was de tijd voor landen om de plannen met betrekking tot emissiereductie   bij te stellen . Hoe belangrijk de COP21 in Parijs ook was, de landen moeten nu veel verder gaan dan ze in de afgelopen zes jaar hebben bewerkstelligd. Naast het eens worden over de mondiale aanpak, ontbrak het tijdens de COP21 aan het opstellen van concrete maatregelen waardoor van beperking van de opwarming weinig sprake is geweest. Door de illusie die  destijds werd opgewekt - om de temperatuurstijging tot 1,5°C te beperken – moesten de landen tijdens de COP26 meer ingrijpende maatregelen vaststellen (zou je denken). COP26 had beslissend moeten zijn.

Twee weken vergaderen leverde tien A4’tjes op waarin iedereen nogmaals aangespoord wordt de doelstellingen van Parijs te honoreren. Daar is niemand op tegen, maar het ontbreekt nog altijd aan concrete acties.

In de afgelopen twee weken zijn er nauwelijks concrete maatregelen getroffen wat lichtelijk problematisch is.. India, als derde grootste vervuiler wereldwijd, kwam als enige met nieuwe doelstellingen die grote impact  kunnen hebben op het bestrijden van klimaat veranderingen. De meerderheid van de landen hebben in zekere zin ambitieuze doelen gesteld, maar deze doelen zijn nog bij lange na niet specifiek genoeg. Een van de opmerkelijke doelstellingen van India is dat zij pas tegen 2070 klimaatneutraal worden. Dit is dus 20 jaar later dan Europa (gepland in de Green Deal).  Dat India überhaupt met doelstellingen kwam, werd door iedereen met applaus verwelkomd. India gaat, net als China, ook gigantisch investeren in zonneparken. Alleen volstaat al die groene energie niet om aan de groeiende vraag naar energie te voldoen. Daarentegen, China heeft wat minder ambitieuze doelstellingen op het programma. Nog steeds heeft de grootste vervuiler het idee om pas in 2060 klimaatneutraal te zijn.  Daarnaast is Amerika misschien wel het meest ambitieus door met een plan te komen om de uitstoot van methaan met 75 procent te verminderen voor 2035. Ook besloten de deelnemende landen voor 2030 de uitstoot met 30 procent te verminderen ten opzichten van 2020. Dit zou ervoor zorgen dat tegen 2050 pas de aarde met 0,2 graden minder opgewarmd is.

Zijn we te laat of is er toch nog één kans?
Zouden we niet al meer kunnen doen dan die 0,2? Dit begint bij de aanpak van de grote vervuilers. Hier zouden de uitstootgevoelige landen hun verantwoording moeten pakken. De top 20 meest vervuilende bedrijven is verantwoordelijk voor een uitstootbijdrage van 35% van alle energie-gerelateerde koolstofdioxide- en methaanuitstoot wereldwijd sinds 1965. Het aanpakken van de grote vervuilende landen zal een enorm positief effect hebben voor het bestrijden van klimaatverandering. Misschien is het toch nog niet te laat en kunnen we met deze aanpak onze volgende generaties een schone toekomst geven.

Persbericht
 
Start-up Caeli maakt luchtkwaliteit inzichtelijk met real-time satelliet data
 
Niet langer hoeven overheden, burgers, belangen- en beroepsorganisaties en bedrijven zich te baseren op (weinig actuele) onderzoeksgegevens. Voortaan kunnen zij direct zien hoe het met de luchtkwaliteit is gesteld. Tot op gebieden van 100 x 100 meter precies. Daarnaast zijn historische gegevens inzichtelijk en kunnen toekomstscenario’s worden geschetst. Op www.luchtkwaliteit.nl.
                                                                                                                                                                            
Wie wil weten hoeveel stikstofdioxide, ammoniak, methaan, ozon, koolstofdioxide, zwaveldioxide of koolstofmonoxide in een afgebakend gebied voorkomt, kan dit voortaan direct zien. Op www.luchtkwaliteit.nl, een unieke website van de Nederlandse start-up Caeli. Van hele gebieden tot lokale bronnen van vervuiling. Ook is het mogelijk om een gebied gedurende een periode te monitoren om zo trends of veranderingen te kunnen vaststellen. Het is voor het eerst dat een commercieel bedrijf deze informatie voor iedereen gratis toegankelijk maakt en specifieke abonnementen biedt voor specifieke behoeften.

Nieuwe richtlijnen WHO

De WHO (Wereldgezondheidsorganisatie), ook wel de sturende organisatie van de Verenigde Naties op het gebied van zorg en welzijn, heeft voor het eerst sinds 2005 de richtlijnen voor luchtkwaliteit aangescherpt. Veel landen proberen deze richtlijnen te hanteren, maar zijn nog lang niet zo ver dat in de wereld, Europa en zelfs Nederland – ondanks de grote vraagstukken die in ons land liggen rondom luchtkwaliteit -  deze normen behaald worden. Voorlopig is de luchtkwaliteit in ons kleine kikkerlandje nog lang niet waar het zou moeten zijn.

Deze verlaagde normen hebben betrekking op stikstofdioxide en fijnstof. De nieuwe normen beperken de jaarlijkse concentratie fijnstof tot vijf microgram per kubieke meter, in plaats van tien microgram per kubieke meter. De ingevoerde verlaging voor stikstofdioxide is nog scherper dan de verlaagde fijnstofnorm, namelijk van 40 microgram per kubieke meter naar tien. Door het stellen van deze nieuwe criteria, maar ook in het geval van handhaving, zegt de WHO dat 80%  van de huidige luchtkwaliteitsgevallen zal afnemen. Echter, in veel steden is men nog lang niet in de buurt van deze richtlijnen en dus ook verre van gezond.
Een ander  positief effect van deze genomen maatregel zal het aantal vroegtijdige doden door luchtvervuiling tegen moeten gaan. Er sterven jaarlijks ongeveer  7 miljoen mensen aan de gevolgen van lucht vervuiling wereldwijd, een getal wat de meeste onder ons nog niet beseffen. Er is wel degelijk iets aan de hand in onze wereld en er zal wel degelijk iets moeten gebeuren om tot verandering en besef te komen.


 ​

​www.rtlnieuws.nl/economie/artikel/5255768/luchtvervuiling-fijnstof-who-wereldgezondheidsorganisatie-advieswaarden

Mijn blog op LinkedIn van 14 januari 2020. Naar aanleiding van het tekenen van het Schone Lucht Akkoord door enkele tientallen gemeentes (Alblasserdam, Alphen aan de Rijn, Amersfoort, Amsterdam, Arnhem, Bernheze, Beverwijk, Bodegraven-Reeuwijk, Breda, Delft, Den Haag, Deventer, Dordrecht, Ede, Gouda, Haarlem, Heemskerk, Helmond, Hendrik-Ido Ambacht, 's Hertogenbosch, Hoeksche Waard, Krimpenerwaard, Leiden, Nederweert, Nijmegen, Papendrecht, Pijnacker-Nootdorp, Rotterdam, Schiedam, Tilburg, Uitgeest, Utrecht, Velsen, Waddinxveen, Zaandam en Zuidplas)  vertelde ik oa. of de stikstofwaardes in Nederland  slecht voor de natuur én onze longen zou zijn.  Er is veel gebeurd en gezonde longen zijn belangrijker dan ooit. Klik op de link voor deze blog. Veel leesplezier, gr Martin