Nieuwe Richtlijnen WHO

Nieuwe richtlijnen WHO

De WHO (Wereldgezondheidsorganisatie), ook wel de sturende organisatie van de Verenigde Naties op het gebied van zorg en welzijn, heeft voor het eerst sinds 2005 de richtlijnen voor luchtkwaliteit aangescherpt. Veel landen proberen deze richtlijnen te hanteren, maar zijn nog lang niet zo ver dat in de wereld, Europa en zelfs Nederland – ondanks de grote vraagstukken die in ons land liggen rondom luchtkwaliteit -  deze normen behaald worden. Voorlopig is de luchtkwaliteit in ons kleine kikkerlandje nog lang niet waar het zou moeten zijn.

Deze verlaagde normen hebben betrekking op stikstofdioxide en fijnstof. De nieuwe normen beperken de jaarlijkse concentratie fijnstof tot vijf microgram per kubieke meter, in plaats van tien microgram per kubieke meter. De ingevoerde verlaging voor stikstofdioxide is nog scherper dan de verlaagde fijnstofnorm, namelijk van 40 microgram per kubieke meter naar tien. Door het stellen van deze nieuwe criteria, maar ook in het geval van handhaving, zegt de WHO dat 80%  van de huidige luchtkwaliteitsgevallen zal afnemen. Echter, in veel steden is men nog lang niet in de buurt van deze richtlijnen en dus ook verre van gezond.
Een ander  positief effect van deze genomen maatregel zal het aantal vroegtijdige doden door luchtvervuiling tegen moeten gaan. Er sterven jaarlijks ongeveer  7 miljoen mensen aan de gevolgen van lucht vervuiling wereldwijd, een getal wat de meeste onder ons nog niet beseffen. Er is wel degelijk iets aan de hand in onze wereld en er zal wel degelijk iets moeten gebeuren om tot verandering en besef te komen.


 ​

---

Normaliseren van luchtkwaliteit
Luchtkwaliteit is onder velen van ons nog niet heel bekend of het onderwerp schijnt niet interessant genoeg of te links te zijn. Het is dus normaal dat onbekenden op dit terrein niet weten wat de WHO-normen inhouden. Zoals eerder gezegd is het dus wel degelijk belangrijk om er eens goed aandacht aan te besteden. Onder het overgrote deel van de Nederlandse bevolking is luchtkwaliteit geen hot topic, maar als je kijkt hoeveel geld, tijd, en moeite er aan wordt gespendeerd, is dit zeker wel iets om over na te denken. In 2021 alleen al is er een budget van bijna 13 miljoen euro vrijgesteld. Er is niet voor niets een Schone Lucht Akkoord opgesteld tussen Nederlandse beleidsmakers om een greep te doen naar de verbetering van de luchtkwaliteit en dus indirect ook de gezondheid van het volk. Er zijn al meer dan 80 gemeentes die dit Schone Lucht Akkoord hebben ondertekend.
​
Velen zijn bekend met de nadelige gezondheidseffecten van een slechte luchtkwaliteit met te veel stikstofdioxide, fijnstof en andere vervuilende stoffen. Denk bijvoorbeeld aan astma, COPD en bronchitis. Zelfs bij lage niveaus van luchtvervuiling, kunnen schadelijke gezondheidseffecten al optreden volgens nieuw bewijs van de WHO. Wat men vaak niet weet is dat langdurige blootstelling aan slechte luchtkwaliteit nog ernstigere gevolgen kan hebben dan klachten met luchtwegen. Voorbeelden hiervan zijn dementie, longkanker en acute hartinfarcten. Zo zijn er jaarlijks in Nederland 1.200 gevallen van longkanker als gevolg van slechte luchtkwaliteit. (RIVM).

De grote vervuilers
Een van de belangrijkste bronnen van uitstoot is het verkeer en vervoer, waar dagelijkse uitlaatgassen de boosdoener zijn voor onze gezondheid. Zo was deze sector verantwoordelijk voor 57% van de totale uitstoot stikstofoxiden en 26% van de fijnstofuitstoot in 2018. Terwijl oude diesels uit de dichte binnenstad worden verbannen middels milieuzones, zijn slijtage van banden, remschijven en wegdek nog steeds grote bronnen van fijnstof en dus luchtvervuiling. De vraag is niet of luchtvervuiling tegen moet worden gegaan, maar hoe ver kan er gegaan worden in beleid. Wat zijn de mogelijkheden en wat wordt er landelijk geaccepteerd?

Het wegverkeer is niet de enige luchtvervuiler, ook de industrie levert een grote bijdrage aan het vervuilen van onze lucht. Zo komt 21% van de uitstoot door de industrie. Denk hierbij aan staalfabrieken, raffinaderijen, de landbouw en scheepvaart.
Waar ons beleid maar tot aan de Nederlandse grens gemaakt wordt en geldt, is luchtvervuiling ook een grensoverschrijdend probleem. Zo komt er heel veel uitstoot van het Ruhrgebied en Antwerpen ons land binnenwaaien. In de grensprovincies zoals Zeeland en Limburg kan meer dan 30% van de fijnstof afkomstig zijn van de uitstoot in die gebieden. Dus hoe belangrijk is het wel niet dat er met onze buren gepraat wordt, met de toegang tot buitenlandse luchtkwaliteitsdata.
​
Waar moeten we beginnen?
Het is logisch dat het lastig is om beleid te maken voor heel Nederland met zoveel verschillende soorten uitstoot, meningen en gevolgen. Daar helpen de aangescherpte WHO-normen ook niet bij, maar er zijn zoveel kwalitatieve mogelijkheden om de emissiebronnen en gebieden heel nauwkeurig in kaart te brengen zodat iedereen op de hoogte kan zijn van wat er gebeurd in ons land. Misschien is het wel het gat in de communicatie tussen beleid en inwoner? Nieuwsgierig is een goed woord om de luchtkwaliteit te beschrijven; waar gaat het heen, van wie komt het en wat gaat eraan gedaan worden? Allemaal vragen waar velen onder ons nog geen antwoord op hebben.
 ​